دانلود تصحیح قرائت قرآن (ویژه) :: راه روشــــــــــن

دانلود تصحیح قرائت قرآن (ویژه)

| شنبه, ۲۰ خرداد ۱۳۹۱، ۰۶:۰۰ ب.ظ

سوال:احکام قرائت نماز و تلفظ صحیح حروف در نماز را بیان نمائید.

جواب: انسان باید قرائت صحیح نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند.

اگر یکى از کلمات حمد یا سوره را نداند یا عمداً آن را نگوید، یا به جاى حرفى حرف دیگر بگوید: مثلا به جاى «ض»، «ظ» بگوید، یا جایى که باید بدون زیر و زبر خوانده شود، زیر و زبر بدهد، یا تشدید را نگوید، نماز او باطل است.

اگر انسان کلمه‏اى را صحیح بداند و در نماز همان طور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده، باید دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته، قضا نماید.[1]

تلفظ صحیح حروف در نماز

الفباى زبان فارسى و عربى در دو چیز با هم اختلاف دارند: 1. تعداد حروف، 2. تلفظ حروف.

الفباى زبان عربى 28 حرف و الفباى زبان فارسى 32حرف مى‏باشد؛ زیرا چهار حرف فارسى «پ، چ، ژ، گ» در زبان عربى نیست.

فرق دوم الفباى فارسى و عربى در تلفظ حروف است. تلفظ هیجده حرف در زبان‏هاى فارسى و عربى، تقریباً مانند هم هستند، که عبارتند از:

«الف (همزه)، باء، تاء، جیم، خاء، دال، راء، زاء، سین، شین، فاء، قاف، کاف، لام، میم، نون، هاء، یاء».

اما «ده» حرف باقى مانده، در تلفظ فارسى و عربى تفاوت دارند که عبارتند از:«ثاء، حاء، ذال، صاد، ضاد، طاء، ظاء، عین، غین، واو»

از میان ده حرف بالا، تنها حرف «ثاء» در نمازهاى یومیه کاربرد ندارد.

تمایز حروف و تلفظ حروف دهگانه‏

براى ساده‏شدن یادگیرى مخارج حروف، آنهارا به شش‏دسته تقسیم کرده و هر یک را با مشابهین خود مقایسه مى‏کنیم:

1. «عین» و «همزه»

حرف همزه از حنجره در انتهاى حلق ادا شده و در هنگام تلفظ آن تارهاى صوتى به یکدیگر متصل مى‏گردد. به طورى که صداى حرف در حال سکون قطع مى‏شود. ولى‏حرف عین از وسط حلق ادا شده و در هنگام تلفظ آن، دیواره حلق جمع مى‏گردد و صداى حرف در حال سکون، مقدارى کشیده مى‏شود. مانند: عَالَمین- نَعبُدُ- انْعَمتَ- عَلَیْهمْ‏.

2. «حاء» و «هاء»

حرف «هاء» از حنجره و انتهاى حلق ادا شده و در هنگام تلفظ آن، هوا در میان تارهاى صوتى محدود مى‏گردد و به صورت ساده ادا مى‏گردد، ولى حرف «حاء» از وسط حلق ادا شده و در هنگام تلفظ آن دیواره حلق فشرده مى‏گردد و این حرف با گرفتگى خاصى ادا مى‏شود.

مانند: الرَّحمنِ- الرَّحیم- الحَمدُ للَّه- احَدٌ- سُبحانَ- بِحَمْدِهِ.

در تلفظ حرف حاء باید مواظب باشیم که در اثر افراط در فشار به حلق، به صداى «خاء» تبدیل نشود.

3. «قاف» و «غین»

در تلفظ حرف «قاف» انتهاى زبان به ابتداى زبان کوچک متصل شده و سپس به صورت ناگهانى جدا مى‏شود.

ولى در تلفظ حرف «غین» ابتداى حلق (مرز حلق و دهان) به زبان کوچک نزدیک شده و این حرف به صورت نرم ادا مى‏شود. تقریبا مانند صدایى که از غرغره کردن آب در گلو ایجاد مى‏شود. مانند: غَیْرِ المَغضُوبِ‏.

4. سه حرف «سین، ثاء، صاد»

حرف «سین» به صورت ساده و طبیعى همانند فارسى تلفظ مى‏شود اما در تلفظ حرف «ثاء» نوک زبان به سر دندانهاى بالا و به صورت دمیدگى ادا مى‏شود. مانند:

الْهکُمُ التِّکاثُرُ

تلفظ حرف «صاد»- که یادگیرى آن بسیار مهم است- بدین صورت است که روى سر زبان به لثه دندانهاى بالا نزدیک مى‏شود، و سطح زبان با کام بالا انطباق کرده و ریشه زبان به سقف دهان میل پیدا مى‏کند. این حرف به صورت درشت و پر حجم ادا مى‏شود. مانند: صِراطَ- صَلِ‏.

5. «تاء» و «طاء»

دو حرف «تاء» و «طاء» از اتصال روى سر زبان با برآمدگى کام بالا و لثه دندانهاى ثنایاى بالا تلفظ مى‏شوند. تفاوت تلفظ این دو حرف این است که حرف «تاء» به صورت نازک و کم حجم ادا مى‏شود ولى حرف «طاء» درشت و پر حجم ادا مى‏شود. پس در تلفظ «طاء» ریشه زبان به سمت سقف دهان تمایل پیدا مى‏کند ولى «تاء» به صورت عادى تلفظ مى‏گردد. مانند: صِراطَ الذّین.

6. سه حرف «ذال»، «ظاء» و «ضاد»

حرف «ذال» از برخورد نوک زبان به لبه دندانهاى جلو (ثنایاى بالا) تولید شده، به صورت نازک و کم حجم ادا مى‏شود. مانند: الذَّین- کَذلِکَ- عَذابَ.

حرف «ضاد» از برخورد کناره زبان با دندانهاى آسیاى فک بالا ادا مى‏شود. همچنین این حرف به صورت درشت ادا شده و کناره زبان کمى به دندانهاى آسیا کشیده مى‏شود. مانند: وَلَا الضَّآلین- غَیرِ المَغْضُوبِ.

حرف «ظاء»: تلفظ حرف «ظاء» همانند حرف «ذال» است با این تفاوت که حرف «ظاء» پر حجم و درشت تلفظ مى‏شود. در واقع در تلفظ حرف «ظاء» قسمتى که مجاور نوک زبان است نیز به دندانهاى ثنایاى جلو برخورد مى‏کند. مانند: عظیم در «سُبحانَ رِبّىَ العَظیمِ وَ بِحَمدِهِ».

7. حرف «واو»

حرف واو همانند فارسى تلفظ مى‏شود با این تفاوت که در عربى به هنگام تلفظ واو، لبها به حالت غنچه و گرد درآمده و این حرف از میان دو لب تلفظ مى‏شود. مانند:

یَومِ- هُوَاللَّهُ- کُفْوَاً- وَحدَهُ.

وقف به حرکت و وصل به سکون‏

الف- وقف به حرکت:

در طول نماز اگر بخواهیم روى آیه یا کلمه‏اى توقف کنیم، باید حرف آخر آن را ساکن کرده، سپس وقف کنیم.

اگر روى کلمه‏اى با خواندن حرکت حرف آخر آن توقف کنیم، این عمل را وقف به حرکت نامیده‏اند که در نماز جایز نمى‏باشد. مانند: الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ‏،که صحیحِ آن این است که کسره الرحیمِ را حذف نموده و با علامت سکون وقف کنیم.

ب- وصل به سکون‏

نمازگزار در حال نماز نمى‏تواند چند کلمه را به هم وصل کند، در حالى که حرکت آخر آن کلمات را حذف کرده و با سکون مى‏خواند. به مثال زیر توجه کنید:

مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ* إِیِّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ‏.

در صورتى که بخواهیم «الدّینِ» را به «ایّاکَ» وصل کنیم و این دو آیه را به یک نفس بخوانیم، باید کسره میم را هم تلفظ کنیم. حال اگر فردى به این صورت بخواند:

«الدّین- ایّاک ...».

این «وصل به سکون» است و جایز نیست.

بعضى از مراجع تقلید «وقف به حرکت» و «وصل به سکون» را جایز ندانسته و ترک آن را «احتیاط واجب» قرار داده‏اند، ولى امام خمینى (ره) ترک وقف به حرکت و وصل به سکون را «احتیاط مستحب» دانسته‏اند. [2]

مد یا کشیدن صداى کشیده (- ا)

در سوره حمد، کلمه «ولا الضّآلّین» داراى مد است. به عبارت دیگر صداى کشیده (- ا) که بعد از حرف «ض» قرار گرفته، داراى مد مى‏باشد (سبب مد، حرف ساکن بعد از آن است). به این علت نمازگزار باید صداى (- ا) را مقدارى بکشد. در قرآن‏ها روى این صداهاى کشیده علامت مد (-) مى‏باشد.

بعضى از مراجع تقلید معاصر، کشش مد را واجب مى‏دانند، حضرت امام خمینى (ره) واجب ندانسته، ولى رعایت آن را بهتر مى‏داند.

بنابراین در این مسأله هر مکلفى موظف است فتواى مرجع تقلید خود را به‏دست آورده و طبق آن عمل نماید.

دانلود فایل های آموزشی این مجموعه

مجموعه تصویری تصحیح قرائت حمد و سوره و اذکار نماز